(theo ted.com, trích
dịch)
Đây là bức hình chụp đầu
tiên trong số hai bức đặc biệt mà tôi (tác giả) sẽ cho bạn xem. Nó được chụp vào 18
năm trước. Lúc đó tôi 19 tuổi, vừa thực hiện một
trong những chuyến lặn sâu nhất của mình là hơn 200 ft (60 mét) và, tôi đã “chớp”
được chú cá nhỏ này ở đây. Hoá ra, đây là chú cá đầu tiên đã được bắt. Tôi không chỉ là nhà
ngư học, tôi là một gã mọt sách thích cá. Và với một kẻ thích
cá, đây là điều thú vị. Và điều thú vị hơn là người chụp bức ảnh này là anh Jack Randall, nhà ngư học giỏi nhất
thế giới, một thần tượng của người yêu thích cá. Vì vậy, tôi rất hứng
thú vào giây phút đó, nó thật sự xác định hướng đi cho cuộc đời tôi.
Nhưng điều quan trọng
nhất, sâu sắc nhất về bức hình này, là nó được chụp 2 ngày trước khi tôi bị liệt
từ cổ xuống. Tôi đã phạm một sai lầm ngu ngốc như phần lớn các chàng
trai 19 tuổi nghĩ rằng mình không thể chết: tôi bị bệnh “khí ép” khi lặn ở
Palau, tôi bị liệt, và phải dùng máy bay đưa về bệnh viện. Tôi học được hai điều
quan trọng từ ngày hôm đó. Điều đầu tiên: Tôi có thể chết, đó là điều quan trọng. Điều thứ hai tôi học
được, là tôi biết, và chắc chắn rằng đây là điều tôi sẽ làm trong cả quãng đời còn lại: Tôi phải tập trung
tất cả sức lực để tìm những loài động vật mới ở dưới độ sâu.
Khi nghĩ
đến một rạn san hô, nhiều người thường nghĩ đến rạn san hô lớn, cứng ngắc, phức
tạp, và quanh đó là những loài cá và nhiều thứ khác muôn màu sắc. Nhưng
đây chỉ là đỉnh của núi băng trôi. Nếu bạn nhìn vào biểu đồ một rạn san hô, chúng
ta sẽ biết nhiều về phần ở gần mặt nước, và
lý do chúng ta biết nhiều về nó là vì thợ lặn rất dễ lặn xuống và tiếp cận nó.
Tuy nhiên, có một vấn
đề đối với thợ lặn, là có giới hạn ở độ sâu bạn có thể lặn tới, và đó là ở độ sâu
khoảng 200 ft (60 m) (tôi sẽ nói rõ lý do). Nhưng, vấn đề là đa
số thợ lặn thường lặn không sâu hơn 100 ft (30 m), và hiếm khi sâu hơn
mức này, ít nhất là trong trạng thái tỉnh táo. Để lặn sâu hơn, nhiều
nhà sinh vật học đã chuyển sang tàu ngầm. Tàu ngầm rất tuyệt
vời, kỳ diệu, nhưng bạn sẽ choáng váng khi bạn biết rằng sẽ phải trả
30.000 đô la một ngày để dùng tàu ngầm, và nó có thể lặn đến
2.000 ft (610 m), trong khi phần lớn các nghiên cứu dùng tàu ngầm thường diễn ra ở độ sâu 500 ft (152 m)
Do vậy, ở
đây hiển nhiên có một vùng trống và vùng đó chính là khu vực tôi quan tâm. Tôi
muốn xem có gì trong khu vực này. Chúng ta gần như chẳng biết gì về vùng này. Thợ
lặn không thể đến đó, tàu ngầm thì chỉ đi ngang qua đó.
Tôi mất một năm để đi
lại được sau vụ tai nạn lặn ở Palau. Trong năm đó, tôi dành thời gian để học về vật lý và sinh lý
của môn lặn và tìm ra cách vượt qua những giới hạn. Tôi sẽ cho bạn biết về
nguyên tắc cơ bản. Chúng ta đều đang hít thở không khí. Không khí là hỗn hợp
của oxy và nitơ, khoảng 20% oxy và 80% nitơ trong phổi. Và có một hiện tượng
gọi là Định luật Henry nói rằng chất khí sẽ hoà tan vào chất lỏng tương ứng với các áp
lực thành phần mà bạn cho chúng tiếp xúc. Vì thế, cơ bản là khí
hoà tan vào cơ thể chúng ta. Khí oxy được dùng trong trao đổi chất, để tạo ra năng lượng. Nitơ chỉ trôi trong
máu và mô của chúng ta (và đó là cách mà cơ thể chúng ta đã được cấu tạo). Vấn đề chỉ xảy ra khi
bạn lặn xuống nước. (còn nữa)
