(tiếp theo)
Bộ phận chính thứ hai
của mạch kín là hệ thống chứa không khí. Vai trò của nó là
cung cấp thêm ôxy cho cơ thể. Đó là chai (xylinder) chứa oxy. Nhưng nếu chỉ có một chai
oxy thì chúng ta không thể lặn sâu vì chúng ta sẽ bị
nhiễm độc ôxy rất nhanh, nên phải có thêm một khí khác pha loãng oxy. Trong ứng
dụng, ta thường dùng ni tơ, vì nó rất rẻ và dễ kiếm. Nhưng, nếu ta muốn xuống
sâu hơn, ta cần thêm nguồn khí: heli, mà thường là một chai to hơn gắn bên ngoài bình
khí. Ta cũng nên có một chai oxy thứ hai, để dự phòng trường hợp có vấn đề với nguồn
oxy thứ nhất. Khống chế việc
chuyển đổi 2 chai này bởi các nút van. Điều bạn
cần làm là bấm nút chuyển đúng lúc. Thường thì bạn không phải thao tác vì mọi
thứ đều tự động.
Phần quan trọng nhất
của bình khí là “cục” cảm biến oxy. Bạn cần ba cái, nếu
một cái bị hư, bạn biết đó là cái nào để bạn chọn một cái theo
suy luận lô-gic. Bạn cần ba bộ vi xử lý. Mỗi bộ vi xử lí có
thể chạy cho toàn bộ hệ thống, nên nếu bạn bị hỏng hai cái vẫn còn một cái dự
phòng. Và có màn hình để đưa thông tin đến thợ lặn. Đây là tiện ích công
nghệ cao cho phép ta làm điều cần làm trong những chuyến
lặn rất sâu.
Tôi sẽ cùng bạn làm một
chuyến lặn sâu. Tôi sẽ cho bạn thấy khi lặn sâu chúng ta thường làm thế
nào. Ta ở trên tàu lặn, mang trên mình những công nghệ đắt
tiền, và nhào xuống nước qua mạn tàu. Rồi chúng ta đi xuống theo chiều thẳng đứng, cứ lửng lơ đi
xuống giống như phim quay chậm cảnh nhảy dù. Dường như đó là cảm giác rất
tuyệt.
Khi bạn xuống rất sâu,
bạn sẽ thấy nước rất sạch, cực kì sạch. Nhưng khi bật đèn pin
lên, nhìn xung quanh các hang động, thì đột nhiên bạn đối mặt với một sự đa dạng lớn hơn bất kì sự
việc nào mà mọi người có thể tin. Không phải tất cả chúng
đều là sinh vật mới đối với bạn, như chú cá có sọc trắng mà bạn thấy – đó là một loài động
vật bạn đã biết – nhưng bạn hãy nhìn kĩ hơn vào các khe hở, bạn sẽ thấy những con
gì đó nhỏ xíu bơi qua. Có một sự đa dạng không thể tin được. Không chỉ là cá, mà
có Huệ biển, Bọt biển, San hô đen. Có thêm một vài loài cá mà những con cá bạn
thấy là loài mới. Đó là biển Papua New Guinea.
Cá nhỏ và động vật
không xương không phải những thứ duy nhất ta thấy dưới đó. Ta sẽ thấy cá mập thường
xuyên hơn chúng ta mong đợi. Cái tôi muốn bạn làm ngay bây giờ, là hãy tưởng
tượng bạn đang ở 400ft với các dụng cụ công nghệ cao trên lưng, vây quanh là
đàn cá mập.
Chúng ta đang ở độ
sâu 400ft. Nhìn thẳng lên trên, bạn thấy mặt nước xa vời vợi như thế nào. Và nếu bạn là
nhà sinh vật học và bạn biết về cá mập, bạn sẽ đánh giá nguy
cơ của chúng ta lớn tới thế nào. Những câu hỏi hiện lên trong đầu bạn ngay lập
tức, đó là: Đó là loại cá mập nào? Cá mập mũi bạc phải không.
Cá mập mũi bạc! Thực ra
có ba loại cá mập ở đây, cá mập mũi bạc có sọc trắng trên vây, có cá mập xám rạn
san hô, cá mập đầu búa. Và bạn có một chút lo sợ.
Bạn đã xem nhiều phim
về cá mập trên TV – nó thật đáng sợ, và tôi nghĩ nó khiến ta hiểu sai về cá mập. Cá mập thực ra không
quá nguy hiểm và đó là lý do vì sao chúng ta không cần lo lắng lắm. Nhiều người chết vì heo
cắn, chết vì sét đánh, chết vì cổ động cho bóng đá. Bạn có thể chết vì
nhiều lý do: Trái dừa! Bạn có thể chết vì một trái dừa rớt trúng đầu dễ hơn
vì một con cá mập. (còn nữa)
