5 thách thức để thở trong bơi sải (freestyle)

(Bài của một huấn luyện viên, trích dịch)

Các câu hỏi phổ biến nhất mà tôi (tác giả) được các Triathlete (vận động viên ba môn phối hợp, trong đó có bơi vùng nước mở) hỏi thường liên quan đến một cái gì đó với hít thở. Trong bơi sải, đó là bước đầu tiên để xác lập được vị trí cơ thể của bạn. Bạn quá chú tâm vào hơi thở làm tất cả mọi thứ trở nên rối loạn.

Một. Bạn sẽ không hấp thu đủ không khí.

Rất hay xảy ra trong bơi sải. Trước tiên, hãy chắc chắn rằng bạn đã thở ra tất cả không khí trong phổi – trước khi bạn hít vào trong khi xoay nghiêng. Một số người cố gắng thở ra và hít vào chỉ trong thời gian họ đang xoay nghiêng, do đó họ sẽ không đủ thời gian cho việc hít thở. 

Bạn hãy thở ra trong (toàn bộ) số thời gian miệng còn ngập trong nước. Lúc đầu, có thể bạn thấy có vẻ khó khăn, và bạn nên hít vào lúc mặt đang bị chìm (xem phần 3 dưới đây). Hãy chắc chắn rằng cơ thể bạn nghiêng sang một bên để hít vào, và lúc đó bạn không xoay đầu(1).

Hai. Duỗi thẳng cánh tay trong khi lấy hơi.

Vấn đề chủ yếu là sự thăng bằng (trim) của toàn bộ cơ thể. Sau khi bạn nghiêng mình sang bên và hít hơi, thì cánh tay hồi phục của bạn sẽ duỗi thẳng về phía trước. Nhiều người đã duỗi thẳng cánh tay nhưng khi cánh tay chúc xuống (để quạt nước) làm họ bị chìm xuống – trong lúc họ vẫn còn đang hít vào. Bạn cần cải thiện sự thăng bằng của bạn trong nước.

Ba. Tốc độ sẽ bị hy sinh vì một cú mất trớn do hít thở ?

Một kịch bản khá phổ biến là bạn cảm thấy bạn đang lướt tốt, và sau đó bạn hít vào thì cảm giác bị mất đà lướt. Để khắc phục điều này, khi thở, bạn tập trung cho việc hít vào khi đầu bạn đang nghiêng. Miệng bạn sẽ nằm trong lõm nước, thay vì bạn cố đưa miệng lên trên mức của mặt nước tĩnh(2). Bạn sẽ mất một thời gian tập để làm chủ tình hình, nhưng một khi thành công, nó sẽ khắc phục được hiện tượng mất đà lướt và kết cục là cải thiện tốc độ của bạn.

Bốn. Bạn thở bị khó khăn trong khi bơi tốc độ cao?
Do bạn phải nhìn lên để xem bạn bơi có đúng hướng không, và đồng thời để hít một hơi. Làm thế nào bạn có thể làm cả hai điều này? Bạn hãy tập thở song phương (thở cả hai bên cho mỗi 3 strokes). Điều này sẽ giúp bạn nhìn thấy là bạn đang ở đâu mà không cần ngẩng đầu lên. Khi bạn buộc phải ngẩng đầu lên để nhìn hướng bơi (bơi vùng nước mở), bạn hãy cố gắng không ngóc cổ(2), vì điều này sẽ làm cho hông chìm xuống và đẩy bạn ra khỏi sự thăng bằng. Thay vào đó, hãy hít vào khi cơ thể đang nghiêng sang bên.

Năm. Bạn bị sặc nước trong một cú hít thở nào đó. 
Những con sóng do vận động viên khác (hoặc sóng biển) gây ra có thể làm bạn hít phải nước thay vì không khí. Hãy luyện tập để cải thiện sự thăng bằng và tránh xảy ra sự khó chịu này (ví dụ luyện bơi với kich(3) một chân và luyện với fins luyện tập, cũng như luyện stroke(3) với một cánh tay). Thực hiện stroke với một cánh tay trong khi tay kia nằm xuôi bên cạnh cơ thể bạn. Hít vào ở phía đối diện của cánh tay stroke. Đây là sự luyện tập khó khăn và phải mất thời gian, nhưng nó sẽ trả công xứng đáng cho bạn.

(1) “Xoay đầu” và “không xoay đầu” là 2 khái niệm không phải lúc nào cũng trùng nhau. Tác giả thuộc trường phái "đầu khóa chết vào 2 vai" nên anh ấy không bao giờ xoay đầu (so với 2 vai). Trường phái "đầu không khóa chết vào 2 vai" thì, dĩ nhiên, anh ấy phải xoay đầu (so với 2 vai) khi ở trong nhịp hít vào.

(2) Ngoài ra, nggóc cổ còn làm cho thiết diện cản nước của cơ thể bạn tăng lên; đồng thời vị trí đỉnh đầu (nơi bạn ngóc cổ) lại là nơi sóng cao nhất làm bạn càng phải ngóc cổ lên cao hơn nữa. Bạn càng bơi nhanh thì tác hại này càng lớn.

(3) Kich: vẫy chân, stroke: quạt tay. 

Không bao giờ để công nghệ thay thế kinh nghiệm (P2)

(Tiếp theo và hết)

Thợ lặn nói:

Bill sử dụng Rebreather “mạch nửa kín” – SCR (xem 5). SCR làm sạch hơi thở ra của thợ lặn bằng cách lọc các chất khí thải sinh học, chủ yếu là carbon dioxide, bởi hóa chất tẩy rửa/trung hòa. Do nồng độ oxy (tuần hoàn trong SCR) sẽ giảm dần theo thời gian, nên SCR sẽ phải định kì bổ sung một lượng nhỏ oxy – từ chai Nitrox – cho thợ lặn.

Thợ lặn xài SCR đều biết công thức ước tính nồng độ oxy trong khí thở, trên cơ sở lượng khí trong chai, tốc độ lưu chuyển của Rebreather và độ sâu của cú lặn. Họ phải làm hai phép tính:

Đầu tiên, họ ước tính những gì mà Nitrox sẽ pha trộn mà họ thực sự sẽ hít vào trong thời gian lặn.

Thứ hai, giống như mọi cú lặn Nitrox, từ độ sâu hoạt động tối đa, họ ước tính sự pha trộn Nitrox sẽ được bổ sung cho vòng tuần hoàn thở. Do oxy trở nên độc ở độ sâu (nơi áp suất cao), nên Nitrox phải bị hạn chế bởi sự pha trộn oxy dưới độ sâu (theo kế hoạch và thời gian lặn) – gọi là “liều oxy”.

Lặn với Rebreather, thợ lặn phải sử dụng hỗn hợp khí không vượt quá “liều oxy” an toàn, nhưng vẫn phải cung cấp đủ khí để thở một cách an toàn ở tầng nước nông. Nếu liều oxy trong vòng tuần hoàn xuống quá thấp, thợ lặn có thể mất ý thức và chết đuối. Nếu quá cao, thợ lặn có thể trải nghiệm độc tính của oxy, triệu chứng bao gồm khó thở, lo lắng, disorientations hình ảnh, co giật, cũng có thể dẫn đến chết đuối.

Một xét nghiệm về thiết bị của Bill sau khi lặn, cho thấy anh đã sử dụng quá 1% oxy từ chai Nitrox 34 tại độ sâu 44 mét.

Trong điều kiện thở bình thường, liều oxy trong vòng tuần hoàn thở của Bill là thấp hơn đáng kể hơn so với tỉ lệ oxy trong chai. Tuy nhiên, Bill đã cho van điều chỉnh cấp thêm khí tươi, và tỷ lệ oxy trong vòng tuần hoàn thở đã tăng lên (overbreathed). Điều kiện lặn của anh không cho phép tình huống đó. Bill đã thở một tỷ lệ oxy cao hơn mức an toàn ở độ sâu này, và độc tính của oxy đã có hiệu lực. Trong khi lặn, anh có thấy tiếng bíp bíp trên máy tính lặn báo động về liều oxy, nhưng anh đã cho qua cảnh báo này.

Bill đã may mắn, một trường hợp rất hiếm cho thợ lặn để tồn tại với cơn độc tính của oxy. Mặc dù Bill biết rõ cách tính tỷ lệ oxy trên một Rebreather, nhưng anh đã ấn phím tắt tín hiệu báo động. Vận may của anh đã được trợ cấp bởi chai “mõm ngựa” (chai khí nén thông thường). Và khi Bill thấy có vấn đề, anh đã khôn ngoan hủy bỏ chuyến lặn và nhanh chóng rời khỏi hiện trường.

Bài học:

- Cần thực hiện theo các quy tắc. Thủ tục lặn cần được thiết lập cho mức an toàn tối đa.

- Trước mỗi cú lặn Nitrox, bạn phải tính toán độ sâu hoạt động tối đa của bạn theo công thức hoặc bảng lặn. Và độ sâu hoạt động tối đa phải được gắn trên chai Nitrox – trước khi bạn sử dụng nó.

- Không bao giờ để công nghệ thay thế kinh nghiệm. Công nghệ có thể thất bại hoặc bị lạm dụng.

- Không có gì đứng trên giá trị cuộc sống của bạn. Nếu bạn biết sự an toàn của bạn sẽ gặp nguy cơ, bạn hãy để nó lại phía sau.

 

(5) SCR là Rebreather với sự điều chỉnh “hòa khí thụ động”. Sử dụng nó không lợi bằng Rebreather “mạch kín hoàn toàn”.

H: Lăn hang động ngầm (không liên quan bài viết).

Không bao giờ để công nghệ thay thế kinh nghiệm (P1)

(Sưu tầm, trích dịch)

Bill ở độ tuổi 40, sức khỏe rất tốt, với hơn 10 năm kinh nghiệm gồm hàng ngàn cú lặn, đặc biệt là lặn thâm nhập xác tàu đắm. Anh có bằng huấn luyện viên cấp cao. Bill sử dụng một Rebreather (xem 1) có khả năng cung cấp đến ba giờ thở. Như một biện pháp an toàn, anh có một chai “mõm ngựa” (xem 2) để hỗ trợ giải nén (xem 3).

Hôm đó, bên trong xác tàu đắm 100 tuổi ở độ sâu 44 mét, Bill tìm thấy một kết cấu bằng gỗ còn nguyên vẹn, có thể đem lại cho các nhà chế tạo tàu biển nhiều thông tin quan trọng, và Bill muốn đưa nó ra ánh sáng. Thật không may, nó đã bị chôn chặt dưới lớp trầm tích đá vôi dưới đáy biển.

… Bill ra sức moi, kéo các vật cản đang bám chặt vào xác con tàu. Anh thở hổn hển, anh đã cố gắng quá sức. Van điều tiết của Rebreather nhảy nhiều lần, liên tục bổ sung khí thở cho anh. Anh biết thiết bị thở vẫn tốt, anh biết anh đã overbreathing hệ thống, nhưng anh vẫn quyết định tiếp tục. Anh hít thở sâu và bổ sung khí từ chai Nitrox (xem 4) đi kèm. Đây là cách thợ lặn Rebreather loại bỏ khí độc trong phổi.

Nhưng rồi Bill cảm thấy sự việc trở nên tồi tệ. Anh cảm thấy khó thở và bị đau thắt ngực. Cuối cùng, khi cảm thấy nhịp thở có vấn đề nghiêm trọng, anh đành từ bỏ nỗ lực của mình và đi lên bề mặt, có dừng giải áp. Lên tàu lặn, anh khẩn cấp thở oxy. Anh vẫn khó thở. Rồi đột nhiên tầm nhìn của anh bằng không. Sau vài phút, tầm nhìn của anh được cải thiện và anh bắt đầu cảm thấy đỡ. Anh về đất liền và sang hôm sau thì không còn xảy ra bất kỳ chấn thương nào.

(1) Rebreather là thiết bị thở tuần hoàn. Nó làm sạch khí thở ra của thợ lặn và đưa trở lại cho họ tái sử dụng. Ưu điểm lớn nhất của rebreather là hiệu quả sử dụng khí thở, làm cho thời gian lặn được kéo dài. Nó gồm một “chai khí nén giàu oxy” (4) và một chai hóa chất khử CO2. Nó có thể giúp kéo dài thời gian lặn từ một đến sáu giờ, tùy thuộc vào tính năng của mỗi loại rebreather. Không giống như thiết bị thở thông dụng (thiết bị mạch hở), khí trong rebreather gần như không phụ thuộc độ sâu, vì vậy bạn có thể, về lý thuyết, dành tất cả thời gian để ở dưới đáy. Tất nhiên rebreather không giúp bạn miễn dịch với DCS (3) và u mê nitơ.

Sự cố của rebreather có thể gây chết người: Rebreather quay vòng khí thở của bạn. Tỷ lệ CO2 và oxy nếu bị thay đổi sẽ trở thành độc hại. Các nỗ lực thiết kế rebreathers đều chú trọng chức năng trộn khí chính xác và đạt độ tin cậy nhất có thể. Nhưng nó không bao giờ đạt tới sự chắc chắn như thiết bị mạch hở – nơi mà bạn hít thở chỉ đơn giản là không khí nén thông thường luôn sẵn sàng trong chai.

(2) Chai mõm ngựa (hourse cylinder) là chai khí dự phòng độc lập. Thợ lặn sâu thường đeo nó ở bên hông bởi một quai treo (“rọ mõm ngựa”), và thường chỉ dùng nó trong lúc đi lên, một khi chai chính hết khí.

(3) Xin xem trong “Tự điển Lanbien” ở trên cùng bên phải trang tin này.

(4) Xem 1.
H: Nếu không có Rebreather, Bill sẽ phải đeo cả "mớ" chai khí nén như anh bạn này (hình minh họa). Bạn chú ý: Chai đeo ở hông phải của anh này chính là hourse cylinder.

Dive Buddy – 5 điều bạn không nên làm với bạn lặn

(Sưu tầm, trích dịch) 

1 - Thêm áp lực cho bạn lặn

Bạn sắp lặn với một người có ít kinh nghiệm hơn bạn, hoặc có lẽ trong thời gian gần đây họ không thật thoải mái khi ở trong lòng biển. Có thể họ bị giảm đi đôi chút sự thiếu tự tin của một thợ lặn. Dù lý do nào, nếu bạn lặn của bạn không cảm thấy thoải mái với kế hoạch lặn, thì bạn không nên xô đẩy họ làm việc đó. Ngược lại, bạn lặn cũng nên đối xử với bạn như vậy. Nên nhớ rằng, lặn không phải là môn thể thao cạnh tranh – thợ lặn cần thư giãn, nhịp độ thoải mái và bạn sẽ có một cuộc lặn thú vị hơn nhiều.

2 - Không chú ý đến các hoạt động chuẩn bị.

Nếu bạn mải trò chuyện với một thợ lặn khác, hoặc quá bận rộn với máy tính lặn của bạn, trong khi nhóm lặn của bạn đang thảo luận kế hoạch lặn (BWRAF) của nhóm, thì rất có thể bạn sẽ bị bỏ lỡ một thông tin quan trọng mà bạn sẽ cần tới nó trong chuyến lặn. Nó có thể chỉ là một cái gì đó đơn giản, như thống nhất về tín hiệu tay trong nhóm (mỗi Hiệp hội lặn sẽ có một vài kí hiệu không giống nhau), nhưng do không thống nhất sẽ có thể dẫn đến các vấn đề rắc rối khi ở dưới đáy, ví dụ bạn ra hiệu tình huống khẩn cấp nhưng bạn không hiểu để giúp bạn. Hãy chú ý khi còn ở trên bề mặt và bạn sẽ được an toàn hơn khi ở dưới đáy.

3 - Không bơi gần nhau trong lúc lặn

Lặn xuống độ sâu không có nghĩa là bạn hoàn toàn tự do, mà bạn cũng cần chú ý tới bạn lặn của bạn trong suốt cú lặn. Nghĩa là bạn cần ở đủ gần bạn lặn để cung cấp sự giúp đỡ cho bạn lặn khi họ cần nó – bạn không nên cứ việc lang thang mà mà không hề nhìn lại. Hãy chắc chắn rằng bạn cần để một mắt cho việc theo dõi bạn lặn, như các dấu hiệu của tình trạng mê man, căng thẳng của bạn lặn, và thường xuyên kiểm tra để đảm bảo rằng bạn lặn vẫn đang đủ khí thở. Gần gũi cũng làm cho bạn được nhìn thấy những sinh vật biển mà bạn lặn vừa nhìn thấy.

4 - Đùa giỡn khi chuẩn bị lặn là nguy hiểm

Bạn thường xuyên lặn với một ai đó, và cả hai vẫn thường xuyên đùa cợt và tận hưởng những trò đùa với nhau ở trên bề mặt. Nhưng khi hai bạn đang chuẩn bị thiết bị cho chuyến lặn, thì sự tán dóc xung quanh thiết bị, đùa giỡn, xô đẩy nhau, giành nhau nhảy xuống nước trước, là những ý tưởng tiềm tàng nỗi nguy hiểm. Các bạn hãy để dành nó cho sau chuyến lặn và hãy tập trung để thưởng thức những trải nghiệm.

5 - Ích kỷ

Cùng với điều 1 nói trên, một trong những điều có liên quan đến nhóm lặn là liên kết các kế hoạch riêng của mỗi người lại với nhau. Nhóm lặn có hai thợ lặn có nghĩa rằng sẽ có hai mục tiêu lặn và hai mức độ kinh nghiệm lặn khác nhau, và có thể sẽ không luôn luôn phù hợp với nhau. Bạn thích ngắm xác tàu đắm, còn bạn lặn của bạn thích ngắm rạn san hô. Bạn có thể dành cả giờ phục kích ở một chỗ để chụp hình, còn bạn lặn lại muốn lang bang. Dù có sự khác biệt, nhưng cần chắc chắn rằng, các bạn cần xem xét sở thích của nhau và đi đến một thỏa hiệp hợp lý để mỗi bạn đều có thể thưởng thức các thứ mà bạn muốn trải nghiệm. Nếu hai bạn không thể thống nhất về quan điểm, thì tại sao bạn lại không thể đăng ký một chuyến lặn khác.

Lưu ý: Nếu bạn cần trao đổi với chúng tôi nhưng không muốn "bá tánh xen vô" thì xin gửi vô địa chỉ: quang.hachi@gmail.com. Chúng tôi sẽ rất vui khi được trao đổi với bạn.