Tại sao rùa biển lặn sâu

Các nhà khoa học từ lâu đã đau đầu với câu hỏi tại sao rùa luýt (leatherback) lại thích lặn xuống độ sâu của vùng biển băng giá.

Jonathan Houghton cùng các cộng sự thuộc đại học Swansea tại Anh đã tiến hành thí nghiệm để tìm hiểu tại sao các sinh vật biển có dáng đi ì ạch nặng nề lại có hoạt động hiếm có như thế này. Họ đã công bố kết quả trên tờ Experimental Biology của Anh.
Máu rùa rất giàu myoglobin nên rất lý tưởng để dự trữ ôxi. Đôi khi chúng còn lao xuống dưới mặt nước đến cả kilomet (khoảng 3/4 dặm). Các nhà nghiên cứu đã lắp cho 13 chú rùa luýt máy ghi dữ liệu ghi lại địa điểm, nhiệt độ, độ lặn sâu và thời gian. Sau đó máy sẽ truyền phát thông tin đến vệ tinh khi con vật lên mặt nước. Trong số hơn 26.000 lặn sâu được ghi lại tại Bắc Đại Tây Dương, chỉ có 95 (chưa được 0,5%) số lần đạt mức sâu hơn 300 m.

Một giả thuyết khác đã đưa ra giải thích cho những lần lặn sâu bất thường. Các nhà nghiên cứu tranh luận rằng loài bò sát đẻ trứng này lặn sâu xuống nước để trốn tránh kẻ thù, trong khi những người khác lại cho rằng đơn giản là chúng đang muốn làm mát cơ thể.

Giả thuyết thứ ba đưa ra là rùa biển đi săn ở vùng biển sâu.

Nhưng những kết quả mà Houghton có được lại bác bỏ tất cả các giả thuyết trên. Nếu con rùa đang cố gắng bơi để không trở thành bữa trưa cho một con cá lớn nào đó, chắc chắn nó sẽ phải bơi nhanh hơn bình thường. Nhưng dữ liệu thu được cho thấy những con rùa chẳng hề vội vã khi lặn sâu. Hơn nữa, chúng thường dành hàng giờ trên mặt nước trước khi lặn, có lẽ là để lấy thêm nhiều ôxy làm tăng hiệu quả.
Houghton cho biết: “Lập lờ trên bề mặt là chiến lược khinh suất nếu muốn trốn tránh kẻ thù, bởi vì đó là nơi mà kẻ thù có thể phát hiện ra bóng của những con rùa”.
Nếu để giữ nhiệt độ cơ thể luôn mát mẻ thì cũng không thoả đáng bởi nhiệt độ dưới mức 350 m không giảm nhiều. Vì thế những con rùa cũng không có động cơ để lặn sâu hơn.
Nhưng với giả thuyết về thức ăn, nghiên cứu phát hiện rằng có lẽ giả thuyết này đúng một nửa. Ngay cả khi những con rùa không ăn thức ăn tìm được ở độ sâu tột cùng, chúng có lẽ cũng muốn tìm thức ăn để dự trữ về sau. Rùa luýt thích ăn loài sứa sống ở vùng nước bề mặt. Nhưng trong nhiều tháng bơi từ khu vực sinh sản vùng nhiệt đới tại Caribê đến các vùng nước mát hơn, chúng phải sống nhờ vào các loài giống sứa sống theo tập đoàn lớn ở độ sâu khoảng 600 m. Houghton cho biết rùa biển thường lặn để tìm kiếm tập đoàn nói trên khi mặt trời xuống núi, sau đó chúng trở lên mặt nước vào buổi đêm để thưởng thức bữa tiệc. Điều này có thể giải thích tại sao rùa luýt thường nấn ná tại một khu vực trong nhiều ngày hay thậm chí nhiều tuần sau mỗi chuyến lặn sâu như thế.
(Hình minh họa: rùa biển)