Lặn máy nén khí (Compressor diving) - Nghề lặn nguy hiểm và phổ biến nhất ở Đông Nam Á

Hỏi bác Gú-gồ về "nghề lặn", chúng ta sẽ được trả lời bằng hằng loạt những bài viết về sự nguy hiểm của cái nghề "lặn bằng máy nén khí" tập trung ở các đảo (Lý Sơn, Phú Quý, Hoàng Sa, Trường Sa) và rải rác trên suốt bờ biển hình chữ S của nước ta. Không phải là những máy nén khí chuyên dụng hằng ngàn đô-la như trong lặn ống điếu (hookah diving), mà với những máy nén khí chạy xình xịch như trong các tiệm sửa xe máy, với những ống nhựa thô sơ để dẫn khí và với những mặt nạ, đai chì, chân nhái tự chế, những ngư dân này đang đánh đổi tính mạng mình để thu nhặt vài hải sản ít ỏi (nhưng khá cao giá đối với họ). Nếu việc thiếu trang thiết bị chỉ mang đến rủi ro theo xác suất (hên xui) thì sự thiếu kiến thức của họ lại "đảm bảo" những chứng liệt (the bends) và cả cái chết là không thể tránh khỏi. Thuộc loại thô sơ nhất trong các thể loại lặn khí nén, nhưng nghề lặn máy nén khí này không loại trừ bất kỳ nguy hiểm nào của việc hít thở khí nén ở dưới sâu, tức các bệnh thợ lặn (còn gọi là bệnh giảm áp, decompression sickness, DCS). Và chỉ vì một lý do hết sức đơn giản là "trồi lên quá nhanh sau thời gian lâu ở dưới sâu" mà không năm nào là không có người bị liệt hoặc tử vong.

Nghe nói thì đã nhiều, nhưng cụ thể những cái máy nén và ống thở thô sơ của những ngư dân này ra sao thì mình chưa được rõ. Bây giờ nhờ video phóng sự của lính Liên hiệp quốc và phim tài liệu của BBC mà mình mới có được phần nào hình ảnh về cái nghề "đổi mạng kiếm tiền" này.

Lặn bắt tôm hùm ở Phan Thiết

Nửa năm trước, một lính LHQ (chú AMk3) đã có dịp mục sở thị trang thiết bị của dân Phan Thiết bắt tôm hùm.

BBC One - Human Planet: Oceans - Into the Blue

Hồi đầu năm ngoái, BBC đã phát sóng phim tài liệu về những con người "sống trong nước", trong đó có nói về những thợ lặn đánh cá pa-aling ở Philippines.

Compressor Divers:
Thợ lặn của BBC với bộ scuba tối tân đã quay toàn cảnh một mẻ cá của các thợ lặn pa-aling ở đảo Palawan, Philippines, với cái máy nén khí rỉ sét, những cuộn ống thở chằng chịt với những chỗ rò rỉ hơi... Với những ống thở mỏng manh và chằng chịt đó, họ còn phải chui cả vào bên trong lưới cá để làm việc! Và ngay trong mẻ cá này, cũng đã có 2 người bị bệnh giảm áp (một người phải quay xuống đáy để tái tăng áp, và một người bị nhẹ hơn được massage ở gần mặt nước).


Behind the lens:
Và ở cuối phim tài liệu, BBC đã dành trọn thời gian của mục "đằng sau ống kính" cho phóng sự về những thợ lặn pa-aling này. Trong phỏng vấn, thợ lặn lão thành Joning (Dioniso Martinito) đã kể về những chứng bệnh của các con ông, trong đó chuyện về người con thứ 2 ("anh ba" theo tiếng miền nam) đã treo cổ tự tử vì không chịu được cảnh mình bị liệt!