Những khác biệt giữa lặn tự do và lặn bình dưỡng khí...

Tham gia blog một thời gian nhưng chưa đóng góp bài viết nào, hôm nay cuối tuần rảnh rỗi TchyA mới viết được bài đầu tiên cho blog. Để hưởng ứng tinh thần freediving của chú Minh và ComputerBoy, bài viết này sẽ đề cập đến freediving.

Nhiều người cho rằng lặn tự do (freediving) và lặn bình dưỡng khí (scuba diving) cơ bản là giống nhau. Điều này có thât sự đúng? Thật ra về cơ bản, lặn tự do và lặn bình dưỡng khí là hoàn toàn khác nhau. Sự khác nhau này cũng giống như sự khác nhau giữa môn bơi và môn lặn. Bài viết này nhằm so sánh những điểm khác biệt giữa hai môn lặn này.

Về kỹ thuật:
Lặn tự do dựa chủ yếu vào kỹ thuật giữ hơi (breath-hold). Bạn chỉ có một lần thở cho cả phiên lặn. Vì vậy một buổi lặn tự do thường có nhiều phiên lặn, mỗi phiên chỉ diễn ra trong khoảng một vài phút. Trong khi đó với lặn bình dưỡng khí, bạn được cung cấp khí để thở thường trực và có thể hít thở thoải mái như ở trên cạn. Một buổi lặn bình dưỡng khí thường chỉ gồm một phiên lặn kéo dài vài chục phút đến vài tiếng đồng hồ.

Về rủi ro:
Rủi ro lớn nhất đối với lặn bình dưỡng khí là bệnh ni-tơ (decompression sickness). Bệnh xảy ra do quá trình hô hấp dưới áp suất nước sẽ làm phát sinh các bọt khí ni-tơ trong máu và mô. Khi bạn trồi lên mặt nước với tốc độ nhanh (trên 10m/phút), các bọt khí này sẽ giản nở ra trong cơ thể và gây ra những biến chứng nguy hiểm. Đối với lặn tự do, bạn không hô hấp dưới áp suất nước, khí bạn hít vào một lần duy nhất được lấy trên mặt nước, tại áp suất khí quyển bình thường, vì vậy bệnh ni-tơ không xuất hiện hoặc không đáng kể dù bạn phải trồi lên mặt nước rất nhanh. Tuy nhiên, rủi ro lớn nhất đối với lặn tự do chính là triệu chứng ngất do thiếu oxy (black-out).

Cấp cứu một người lặn tự do bị ngất (black-out)...

Về bạn lặn:
Lặn nói chung là môn thể thao ẩn chứa nhiều rủi ro. Vì vậy một quy tắt an toàn trong khi lặn là luôn đi cùng với bạn lặn. Với lặn bình dưỡng khí, bạn và bạn lặn thường lặn cùng nhau để hỗ trợ nhau khi gặp sự cố. Với lặn tự do, bạn và bạn lặn của mình không lặn cùng nhau mà thay phiên nhau lặn, khi một người lặn thì người kia ở trên mặt nước quan sát. Quy tắt an toàn của lặn tự do là bạn và bạn lặn của mình phải luôn ở hai trạng thái ém khí khác nhau. Có như vậy thì khi một người gặp sự cố, người kia mới đủ hơi để trợ giúp.

Bạn lặn trên mặt nước hỗ trợ người lặn tự do...

Về trang thiết bị:
Lặn tự do có trang bị nhẹ nhàng hơn hẳn so với lặn bình dưỡng khí. Không còn ống thở và bình khí cồng kềnh, bạn được tự do vùng vẫy trong nước. Tuy nhiên, bạn cũng cần một số trang thiết bị để hỗ trợ lặn tốt hơn: kính lặn (mask) để quan sát dưới nước, bộ quần áo lặn (wetsuit) để chống lạnh, cặp chân nhái (fins) để di chuyển dễ dàng dưới nước.

Các trang thiết bị dành cho lặn tự do có một số khác biệt so với lặn bình dưỡng khí. Kính lặn tự do áp sát mặt hơn (low-volume) để tiết kiệm khí bạn dùng cân bằng kính dưới áp suất nước. Bộ quần áo lặn tự do bó sát người hơn và co giãn tốt hơn để bạn có thể hoạt động linh hoạt hơn dưới nước. Cặp chân nhái lặn tự do dài hơn và mềm hơn giúp bạn di chuyển nhẹ nhàng và đỡ tốn nhiều sức.

Chân nhái lặn tự do dài và mềm hơn...

Trên đây là một số nhận định của TchyA khi so sánh hai môn lặn tự do và lặn bình dưỡng khí. Mọi người có thêm thông tin và kiến thức gì thì đóng góp nhé.a