Thuyền bằng sậy của người xưa vận chuyển đá tảng 10 tấn

Ven hồ Titicaca (*) của Bolivia, nơi mệnh danh là "nước mắt Thần Mặt trời", có các di tích cổ của thành phố Tiwanaku với những tác phẩm điêu khắc đá nguyên khối có tuổi đời lên đến 1.500 năm. Điều khiến cho di tích này trở nên đặc biệt không chỉ là kích thước, khối lượng của những tảng đá mà là xuất xứ của chúng. Với nhiều nhà khoa học, cách để những tảng đá nặng từ 9 - 40 tấn được vận chuyển qua một quãng đường khoảng 90 km là một bí ẩn.

Một nghiên cứu cho rằng, những tảng đá này đã được mang tới bằng thuyền làm từ cây sậy. Để kiểm chứng giả thuyết của mình, nhiếp ảnh gia Chris Knutson đã tham gia vào cuộc thám hiểm mang tên Yampu Qala - dự án nghiên cứu hành trình kỳ lạ của những tảng đá vượt hồ Titicaca.

Để tái hiện lại cuộc hành trình của những tảng đá, đoàn thám hiểm đã thuê gia đình Estebans làm thuyền sậy truyền thống một cách chính xác nhất để dựng lại chiếc thuyền lịch sử. Họ có đầy đủ kinh nghiệm và uy tín để tạo ra con thuyền vững chãi và kín nước, có khả năng đi ngày dài trên biển hay mang theo những vật nặng. Chiếc thuyền sậy Yampu Qala có chiều dài 14m, rộng 4,5m và cao khoảng 1,8m. Cần 3.000 bó sậy totora để làm chiếc thuyền này. Chiếc thuyền gồm hai bó sậy to bên ngoài được trói vào khung gỗ và bên trong là các bó sậy nhỏ hơn. Tất cả được buộc lại bằng dây thừng để không chỉ tạo ra hình dáng đặc trưng của con thuyền mà còn tăng tính chắc chắn. 

Trong khi con thuyền được đóng ở Huatajata, thì tại một thành phố gần Copacabana đã chuẩn bị cầu tàu và lối đi để đưa tảng đá lên thuyền. Mỗi tảng đá nặng 9-10 tấn. Để đảm bảo việc tái dựng chính xác theo phương pháp của người xưa, dự án đã di chuyển tảng đá bằng dây thừng, cây gỗ, chiếc rìu “ushu” truyền thống và rất nhiều nhân lực.

Họ sử dụng các cây gỗ tròn làm cây lăn cho tảng đá trượt lên. Họ đẩy từ phía sau và dùng dây thừng kéo tảng đá. Giây phút tảng đá 10 tấn khổng lồ này nằm gọn trong chiếc thuyền đã chứng minh giả thuyết đúng đắn của họ. Thay vì chìm ngay dưới sức nặng khủng khiếp, chiếc thuyền làm bằng sậy này vẫn nguyên vẹn, vững chãi. Mặc dù bị chậm trễ nhiều ngày do thời tiết xấu, việc hạ thủy của tảng đá đã diễn ra một cách tốt đẹp và thành công.

Con thuyền sậy Yampu Qala đã hoàn thành chặng đường 90 km, từ Copacabana đến Santa Rosa trên bán đảo Taraco, nhờ những cây sậy totora hấp thụ nước và đóng vai trò như một chiếc dằn tàu hoàn hảo. Chiếc thuyền đã mang theo tảng đá cập bến một cách dễ dàng. Điều này giúp nhóm nghiên cứu kết luận rằng, những chiếc thuyền với kích thước tương tự có thể đã thực hiện chuyến đi với gấp đôi trọng tải. Vì vậy sẽ là không khó khăn gì cho những chiếc thuyền to hơn có thể di chuyển các tảng đá khổng lồ đã được tìm thấy tại Tiwanaku. 

(*) Bạn đọc có thể vào đường dẫn "Titicaca" ở trên để biết về thuyền sậy truyền thống ở hồ "Nước mắt thần mặt trời", một hồ có diện tích 8.330 km2, độ sâu trung bình 100 m, sâu nhất 304 m.